عملکرد سازمان های اطلاعاتی و سقوط رژیم شاه

تغییرات در سیاست خارجی امریکا در قبال ایران،خصوصا روی کار آمدن دولتهای دمکرات کندی و کارتر،دخالت سرویس های اطلاعاتی امریکا، انگلستان و اسراییل در زمینه طراحی و هدایت سازمانهای اطلاعاتی شاه نسبت به تمرکز بر دشمن کمونیستی،عیوب و نقایص سازمانی و ساختاری و عدم تمرکز بر مشکلات اجتماعی و ریشه های مسائل جوانان و اقشار طبقات مختلف جامعه و فقدان آموزش و تخصص های لازم در این حوزه ها در کنار عامل کاملا موثر نفوذ خودکامه شاه در هدایت سازمانهای اطلاعاتیش زمینه های ناکار آمدی این سازمانها نسبت به انقلاب سال 1357 شمسی را فراهم آورده ، نوع نگرش شاه به تهدیدات و فرصتهای پیش روی وی ، مخصوصاً عدم اهتمام به اقشار طبقه پایین ، مذهبیون و جوانان در کنار قربانی کردن دیگر وابستگان رژیم و نهایتاًخروج شاه از ایران به یک باره رهبری وی برسازمانهای اطلاعاتی رژیم ، مخصوصاً ساواک خاتمه یافته و این سازمانها دچار سردرگمی و بحران مدیریتی شدند و از مدیریت بحران پیش روی رژیم عاجز ماندند. در این پژوهش با استفاده از روش گردآوری کتابخانه ای و با استفاده از روش آزمون توصیفی-تحلیلی نقش سازمانهای اطلاعاتی شاه در مقطع زمانی سالهای 1320- 1357 مورد بررسی قرار گرفته است.سئوال اصلی این پژوهش این است که چه رابطه ای بین ناکارآمدی سازمانهای اطلاعاتی و سقوط حکومت شاه وجود دارد؟ از سوی دیگر نقش عوامل خارجی مثل تغییرات در سیاست خارجی امریکا و دخالت سرویسهای اطلاعاتی هم پیمان و عوامل داخلی مثل نواقص ساختاری و دخالتهای فراگیر شاه بررسی شده است. بر اساس یافته های این پژوهش همه عوامل فوق در ناکارآمدی سازمانهای اطلاعاتی شاه نقش داشتند اما مهمترین عامل موثر در این زمینه نقش نفوذ خودکامه شاه در رهبری سازمانهای اطلاعاتی و نوع نگرش وی به فرصتها و تهدیدات پیش روی رژیم و نهایتاً سقوط حکومت پهلوی بوده است.